Ruby( Hồng ngọc) vốn được con người ưu ái săn tìm bởi sự quý hiếm và sắc đỏ hấp dẫn như thôi miên mọi ánh nhìn. Nhưng Ruby hình thành trong tự nhiên rất hiếm, không đủ để đáp ứng nhu cầu của con người. Chính vì thế, nhờ công nghệ hiện đại, ngày nay người ta đã tạo ra những viên Ruby đẹp không tì vết chẳng khác gì Ruby thiên nhiên. Vậy Ruby nhân tạo là gì, con người tạo ra chúng bằng cách nào và làm sao để phân biệt hai loại đá này? Bài viết dưới đây sẽ trả lời những câu hỏi đó!
1. Rubby nhân tạo được tạo ra như thế nào?
Ruby nhân tạo được tạo ra bằng cách nung nóng chảy hợp chất Corindon với sự hỗ trợ của các chất trợ dung. Thông thường công nghệ nuôi cấy này được thực hiện ở nhiệt độ từ 1600- 1800 độ C. Đây là một quá trình nuôi cấy phức tạp dựa trên sự hình thành của Ruby trong tự nhiên, do đó mọi thuộc tính vật lý của Ruby nhân tạo như tỷ trọng, độ cứng, tinh hệ, chiết suất…không hề khác biệt với thiên nhiên, đôi khi còn tinh khiết hơn nhiều lần. Nhưng, chính vì con người có thể tạo ra nên nó không còn hiếm, và vì vậy mà Ruby thiên nhiên có giá trị đắt hơn loại nhân tạo gấp cả nghìn lần.
2. Phương pháp phân biệt Ruby thiên nhiên và nhân tạo
Người ta phân biệt Ruby thiên nhiên và nhân tạo dựa vào các “vết ngọc”. Đó là những tinh thể của các khoáng vật lạ nằm bên trong viên hồng ngọc do quá trình hình thành địa chất, các nhà khoa học gọi là những “bao thể”. Ngọc nuôi nhân tạo không có các bao thể này bởi người ta đã lọc sạch vật liệu nuôi cấy và bản chất công nghệ nuôi không để lại các bao thể cứng. Màu sắc thiên nhiên phân bố trong các viên đá quý cũng thường không đều đặn, có khi xếp theo từng dải song song, tinh tế.
Trong khi đó, bản chất công nghệ nuôi ngọc nhân tạo lại tạo ra những dị vật khác, độc đáo hơn, thường là vết tích của chất trợ dung khi nấu chảy nguyên liệu. Chúng có hình dạng khác nhau như vết vân tay, hình lông chim, dạng các bọt khí hình tròn…Những vết này có kích thước hiển vi rất khó nhận thấy, phải dùng đèn chiếu chuyên dụng theo nhiều phương khác nhau
Nói chung, với công nghệ nuôi cấy và xử lý ngọc hiện đại như hiện nay, cách chắc chắn nhất để phân biệt hai loại Ruby tự nhiên và nhân tạo đó là sử dụng các biện pháp chuyên môn hoặc nhờ đến các chuyên gia ngọc học
3. Có nên dùng Ruby nhân tạo hay không?
Qua những phân tích trên đây, chúng ta đã phần nào hiểu được sự khác biệt của Ruby thiên nhiên và nhân tạo. Với các thuộc tính vật lý như nhau, nếu chỉ xét về khía cạnh đơn thuần của vẻ đẹp dùng trong trang sức, có lẽ Ruby nhân tạo đáng được ca ngợi là một phát minh tuyệt vời của loài người có thể thay thế những viên hồng ngọc tự nhiên đắt đỏ. Nhưng nếu xét trên phương diện tâm lý người tiêu dùng, chúng ta có thể lý giải được vì sao Ruby thiên nhiên lại đáng giá gấp hàng nghìn, hàng triệu lần như thế. Chính độ hiếm hoi tạo nên giá trị vĩnh cửu cho những viên hồng ngọc thiên nhiên, và giá trị đích thực của nó là để tôn lên đẳng cấp cho người dùng- một thứ giá trị thầm lặng và xa xỉ. Có lẽ tự bạn sẽ có câu trả lời cho câu hỏi “Có nên dùng Ruby nhân tạo hay không? ”- điều đó phụ thuộc vào chính bạn mà thôi.